Palavra Dedektörü: Uçaksavarı Kıtalararası Füzeye Dönüştürmek!

Siyah Gri Beyaz'da yazı frekansını artırmak için bir "hinlik" düşündüm: Basın takibi. Başta günlük basın olmak üzere, savunma ve güvenlik alanındaki haber ve makalelerdeki yanlış bilgi, propaganda ya da vahim hataları elimden geldiğince tespit edip ifşa etmeye çalışacağım. F-16 resmi yerine Mirage koymak gibi (malesef) vahim sınıfına sokamadığım hatalardan ziyade safsata, abartı ya da okuyucuya psikolojik harp niteliği taşıyan çöpleri hedefliyorum.

Türk basınının içinde bulunduğu lağım çukuru, bana bol malzeme vereceğe benziyor.

İlk örneğimiz, hükümet bültenlerinden Haber7.com sitesinden

Haber7.com sitesinin Ekonomi bölümünde 22.12.2014 tarihinde "Kıtalararası Yerli Füze İçin Kritik Pazarlık" başlıklı bir haber yayınlandı. "Uzun menzilli füze çalışmalarına hız veren Türkiye, hava savunma sistemi ile ilgili kararını kısa bir süre içinde vermeye hazırlanıyor." alt başlığı ile verilen haber, Savunma Sanayii Müsteşarlığı (SSM) tarafından yürütülen Uzun Menzilli Bölge Hava ve Füze Savunma Sistemi Projesi'ne ilişkin.

Haber metni yakından incelendiğinde bir parti propaganda bülteni şeklinde kurgulanmış olduğu görülüyor. Öne çıkarılan hususlar, yerli savunma sanayiinde yapılan atılım, bu atılımların yabancı ülkelerin baskı ve engellemelerine karşı başarılmış olduğu, Çin tercihinin bu baskılara karşı bir meydan okuma niteliği taşıdığı ve tüm engellemelere karşın projede imza aşamasına gelindiği şeklinde özetlenebilir.

Haberin, tabiri caizse iyice "uçtuğu" kısımlar ise, Çin'den transfer edilecek füze teknolojisinin, "milli kıtalararası füze üretiminde kilometre taşı olacağı" iddiası. Bu ve benzeri abartılı iddialar, adı açıklanmayan "askeri uzmanlara" dayandırılıyor.

Haberin, siyasi bir propaganda malzemesi olarak kurgulandığı açık. Haberi yazanlar bunu yaparken kamuya yanlış, yanıltıcı ve yönlendirici bilgi vermekten de çekinmemiş. Haberi bir propaganda metnine dönüştüren bu parçaları şu şekilde özetleyebiliriz:

Bu cümlede "engelleme" ile kastedilenin ne olduğu çok açık değil. Eğer bu projenin hayata geçirilmesi Batı tarafından engelleniyor denilmek istendiyse, bu mantık dışı. Çünkü söz konusu ihalenin diğer adaylar Fransız - İtalyan konsorsiyumu ve ABD. Eğer Batı'nın, projenin Çin'e verilmesini engelleme çabalarından bahsediliyorsa, bu mantıklı olabilir. Ancak burada şöyle bir husus var: Bu denli büyük çaplı ve stratejik önemi yüksek bir ihalede hangi aday seçilirse seçilsin diğerleri şansını sonuna kadar zorlayacak ve imzanın atılmasını engellemeye çalışacaktır. Kaldı ki, ABD başta olmak üzere NATO'nun, Çin seçimine ilişkin teknolojik, askeri ve siyasi itirazları malum. Bu durumda, bu tarz engelleme ve kulis faaliyetlerini; Türkiye'nin ulusal savunmasını inşa etme çabalarını baltalama girişiminden ziyade, stratejik ve politik eksende değerlendirmek daha doğru olacaktır.

Ancak hakkını teslim etmek gerekir: Haber metninin belki de tek doğru bilgisi, söz konusu ihalenin uzun menzilli bir hava savunma sistemine ilişkin olduğu. Proje, Türkiye'nin kemikleşmiş hava savunma sistemi zafiyetinin uzun menzil / yüksek irtifa katmanını doldurmayı hedefliyor. Alçak ve orta irtifa katmanlarına yönelik ise milli projeler devam etmekte.

Safsata. Öncelikle söz konusu ihale şartnamesi çok kapsamlı bir teknoloji transferi içermiyor; bu hususu 2013 yılında düzenlediği basın toplantısında bir önceki Savunma Sanayii Müsteşarı Murad Bayar da ifade etmişti.

Kıtalararası füze, menzili 5,500km'den fazla füzelere verilen sınıflandırmadır. Bu mesafelere ulaşacak füzelerin konvansiyonel, yani klasik tipte harp başlığı taşımaları bir anlam ifade etmez. Başka bir deyişle kıtalararası füzeler, yapıları gereği nükleer başlık taşıyan füzelerdir. Bu tip stratejik silahların üretim teknolojileri: 1. Paylaşılmaz, 2. Hava savunma füzesi projesi ile bu tipteki bir teknolojiye erişim sağlanmaz. 3. Türkiye'nin kıtalararası balistik füze üretme hedefinin olduğu meçhuldür.


3. ATAK helikopterleri, milli savaş gemisi MİLGEM, 4. jenerasyon Altay tankı, insansız hava araçları, milli piyade tüfeği ve daha pek çok gelişmiş silahla Türk Silahlı Kuvvetleri’nin savunma ve saldırı kapasitesini artıran AK Parti Hükümeti, parasal karşılığı olmayan deneme yanılma yöntemleri ile ulaşılabilecek uzun menzilli füze teknolojisine erişim için ilk adımı atıyor.

Cümlenin ilk kısmı siyasi propaganda. Bahsedilen projelerden ATAK'ta 9 adet düşük kabiliyetli ön üretim modeli olan T129A yeni hizmete girdi; MilGem projesinde ilk iki prototip gemi hizmette, Altay tankının prototip testleri ve geliştirme çalışmaları devam ediyor, İHA projelerinde Anka henüz geliştirme aşamasında, Bayraktar taktik İHA'sı yeni hizmete girdi; milli piyade tüfeğinde ise kısıtlı ön seri üretim kafilesi teslim edildi. Ciddi bir atılım ya da kabiliyet kazanımından bahsedilebilir ancak bahsi geçen projeler henüz "savunma ve saldırı kapasitesini artıracak" boyuta erişmemiştir. Ancak bu kısım yine de hoş görülebilir propaganda maksatlı olduğu için.

Ancak ipler, "parasal karşılığı olmayan deneme yanılma yöntemleri" kısmında kopuyor. Tipik bir Türk gazeteci cehaleti vakası. Bilim ve teknoloji deneme - yanılma ile ilerler. Bahsi geçen projeler ve sayısız fazlası, hatalar, bu hatalardan çıkarılan dersler, denemeler ve yanılmalar ile hayata geçmiştir. Cümle ile okuyucuya "deneme yanılma yapsak çok para gidecek, sonuçsuz kalacak, Çin bize kıtalararası füze teknolojisi veriyor" mesajı iletilmiş. Son derece tehlikelidir. Halkı bilimden ve bilimsel düşünmeden soğutmak suçtur (daha doğrusu suç olmalıdır)

4. Savunma çevreleri bazı bürokratların Çinli firmadan vazgeçilmesi için kulis çalışması yaptığını ifade ediyor. 

Burada, Çin harici bir çözümün, örneğin son günlerde sıklıkla ifade edilmeye başlanan SAMP/T çözümünün seçilmesi durumunda, bunu belli odaklara ya da kulislere bağlama maksatlı bir ifade görülüyor. İlginç bir cümle. Siyasi otoritenin Çin çözümü üzerinde ısrar ettiği ve haberi bu doğrultuda yazdırmış olduğunu düşündürtüyor.


5. Ortak üretimin tamamlanmasından sonra katedilecek her aşamanın milli kıtalararası füze üretiminde kilometre taşı olacağını kaydeden askeri kaynaklar, yerli sanayinin bu sayede kaybettiği 50 yılı geri alabileceğine dikkat çekti. 

Milli kıtalararası füze kısmı zaten safsata. Ancak "kaybedilen 50 yıl"dan kasıt belirsiz. Türkiye'de 1960'lı yıllarda füze teknolojileri üzerine çalışma ya da altyapı vardı ve akamete uğradı da tekrar bu proje ile mi canlanacak? Neye göre 50 yıl? 50 önce ne vardı? Belirsiz.


6. NATO’nun füze kalkanı radarları Malatya Kürecik’te konuşlanmasına rağmen, muhtemel bir saldırıda fırlatılacak savunma füzeleri Türkiye’nin dışında bulunuyor.
Haberin bu kısmı trajikomik. Birkaç paragraf yukarıda Batı'nın projeye ve/veya Çin seçimine yönelik engelleme girişimlerinden bahsediliyor ancak burada NATO'nun radarının Kürecik'te bulunduğu ama füzesinin bulunmadığı aktarılıyor.


Sonuç olarak, Wikipedia'daki HQ-9 maddesinin özet (ve kötü) bir tercümesi ile biten yazı, satır arasında iliştirilmiş bir iki dikkat çekici alt metin dışında ucuz bir propaganda metni olarak arşivde yerini alıyor.