Değişen ortam koşullarına uyum sağlayabilmek, varlığı sürdürmenin en önde gelen koşulu. Değişim ve dönüşüm, kontrollü bir şekilde uygulanabilirse, gelişmenin aracı olabiliyor. Bu kontrolü sağlayabilmek de kendi niteliklerine hakim olmaya ve değişim ihtiyaçlarının neler olduğunu tespit edebilmeye bağlı. Bu, hem bireysel hem de kurumsal bazda geçerli.Günümüzde (hem bireysel hem de kurumsal ölçekte) değişim ve dönüşümü etkileyen etkenlerin en başında teknoloji geliyor. Teknolojinin hızlı değişimi, hayat koşullarımızı, yaşam biçimimizi, iş ve ticaret hayatını, sanatı ve doğal olarak savaşı değiştiriyor; bunlara yeni biçimler, anlamlar ekliyor. Dolayısıyla iş yapmak, ülke yönetmek, ilham vermek ya da savaşmak için yenilikçi ve çok katmanlı şekilde düşünebilmek, farklı görüş açılarından bakabilmek gerekiyor.
Askerlerin, özellikle stratejik vizyona sahip olması gereken lider personelin, yani kurmayların bu değişim ve dönüşümün öncüleri olabilmesi gerekli. Ancak burada şöyle bir açmaz var: Bu personel, kurmay olana kadar belli bir düşünce ve eylem teorisi ve pratiği içinde tecrübe kazanıyor. Ancak teknoloji altlığında değişim ve dönüşümü yönetebilmek için, klasik, geleneksel kalıpların dışına çıkabilmeleri gerekli. Başka bir ifade ile, sadece asker değil, aynı zamanda iş adamı, teknokrat ve girişimci ruhlarına sahip olmalılar.
Ancak bu "çok ruhluluk" ile askeri devrim (AD) yönetilebilir*. Nitekim ABD, bu ihtiyaca yönelik olarak 1990’larda çok ilginç bir uygulama başlatmış: Secretary of Defense Corporate Fellows Program (SDCFP; Savunma Bakanlığı Kurumsal Burs Programı).
SDCFP basitçe, ABD ordusunda geleceğin kurmaylarının savunma & havacılık sanayii ve diğer sektörlerde önde gelen şirketlerde bir yıl süreyle staj yaptığı bir ordu - özel sektör işbirliği programı.
SDCFP basitçe, ABD ordusunda geleceğin kurmaylarının savunma & havacılık sanayii ve diğer sektörlerde önde gelen şirketlerde bir yıl süreyle staj yaptığı bir ordu - özel sektör işbirliği programı.
Arka Plan
SDCFP programı, 1990'ların ortalarında AD'yi yönetecek kadroların karşı karşıya kalacakları sorunlara yaratıcı çözümler getirebilmeleri ve bu doğrultuda stratejik planlama yapabilmeleri için tasarlandı. SDCFP esasen, ABD Deniz Kuvvetleri için 1990'ların başlarında tasarlanan bir kurum içi staj uygulamasından türemiş. Her yıl, gelecek vaat eden personel içinden seçilen birkaç donanma subayı, harekât komutanlığında, komuta kademesinin yanında görev yaparak, stratejik bir soruna dair kendi tespit ve çözüm önerilerini içeren bir rapor hazırlıyor. Bu raporu hazırlarken kendilerine, kurmay heyeti de eşlik ediyor. Bu sayede, genç kurmay adaylarına stratejik ölçekte düşünme yeteneğinin kazandırılması hedeflenmiş. [1]
O dönemde, ABD Savunma Bakanlığı'na bağlı Office of Net Assessment (ONA) dairesinin başında bulunan Andrew Marshall, bu programın başarısından etkilenerek, dönemin ABD Savunma Bakanı William Perry'ye kapsam ve içeriğinin geliştirilmesini teklif etmiş. Perry de bu teklifi onaylayarak, Eylül 1995'te 1322.23 numaralı yönerge ile SDCFP programını yürürlüğe sokmuş. [2]
Programın Ayrıntıları
Bahsi geçen yönergede, SDCFP'nin hedefleri aşağıdaki niteliklere sahip bir kadro yetiştirmek olarak belirtilmiş:
i. Bilgi teknolojilerindeki devrimsel değişimi, gelecek on yıllar içinde bunun Amerikan toplumu ve iş hayatına etkilerini kavrayabilen; bu konulardaki problemleri çözebilen,
ii. Burs programı ve kariyerlerinin müteakip safhalarında bilgi teknolojilerindeki devrimsel değişikliklerden kaynaklanan karmaşık askeri harekât ve teşkilatlanma fırsatlarını, yeniliklerini ve seçeneklerini kavrayabilen,
iii. Bilgi teknolojilerindeki devrimsel değişikliklere yenilikçi çözümlerle yanıtlar vermek üzere kendi kuvvetlerini motive edebilen ve önderlik edebilen, aynı zamanda muhataplarını bu tür sorunları çözmeye teşvik eden ve bu şekilde Savunma Bakanlığı'nın faaliyet ve teşkilatlanma süreçlerinin gelişmesine katkıda bulunan.
Bu kapsamda, ABD Silahlı Kuvvetleri'nin tüm kuvvetlerinden (hava, kara, deniz ve deniz piyadeleri) yarbay ya da albay rütbesinde iki subay seçilerek, özel sektörde 10 ay boyunca staj yapıyor.Subayların staj yapacağı şirketlerin seçiminde belirleyici kriterler ise şunlar:
- Değişen küresel ortama uyum sağlayabilen
- Bilgi teknolojileri devriminden azami ölçüde faydalanan
- Yeniden yapılandırma ve teşkilat dönüşümü süreçlerinden geçmiş ya da geçmekte olan
- İnovatif süreçler geliştirebilen
Seçilen subaylar, işbirliği protokolü imzalanan şirketlerde şu sahalara ve sorumluluklara yönlendiriliyor:
- Stratejik planlama
- Teşkilat
- Değişim / dönüşüm yönetimi
- İnsan kaynakları
- Bilgi teknolojileri
- Tedarik zinciri yönetimi
- Dışarıdan hizmet alımı (Outsourcing)
Subaylar, şirket bünyesinde staja başlamadan önce güncel askeri ve siyasi konular ile gelişen teknolojiler hakkında brifing alıyor; kıdemli askeri ve sivil bürokratlar, iş adamları, Kongre üyeleri ve programı önceki yıllarda tamamlamış diğer bursiyerler [3] ile görüşmeler gerçekleştiriyorlar. Bu hazırlık sürecinden sonra staja başlayan subaylar, yukarıda sayılan konularda şirket bünyesinde yürütülen planlama ve icra faaliyetlerine katılıyor, gözlemler yapıyorlar.[4] Yaklaşık bir yıl süren bu sürecin sonunda da hazırladıkları raporları Savunma Bakanlığı'nın üst düzey yöneticilerine ve sunuyorlar. [5] [6]
Bugüne kadar SDCFP programı kapsamında subayların staj yaptıkları şirketler şunlar:
3M Company
Accenture
Amgen
Apple
Boeing
Booz Allen Hamilton
CACI International
Caterpillar
Cisco Systems
Deutsche Bank
DuPont
EADS North America
ExxonMobil Corporation
FedEx Express
General Dynamics
Georgia Power
Google
Honeywell Aerospace
Insitu, Inc.
iRobot
Johnson & Johnson
JPMorgan Chase & Company
Lockheed Martin Corporation
McKinsey & Company
Mereck Sharp & Dohme Corporation
Microsoft Corporation
Morgan Stanley & Company
NCR
Norfolk Southern Corporation
Northrop Grumman
Oracle Corporation
Pratt & Whitney
Raytheon
Sarnoff
Shell
Sikorsky
SpaceX
SRA International
SRI International
Sun Microsystems
Time Warner
Union Pacific Railroad
Liste incelendiğinde yalnızca savunma ve havacılık sanayii değil, finans, yazılım, basın gibi çok farklı sektörlerden de önde gelen ve küresel ölçekte iş yapan şirketlerin de bulunduğu görülüyor.
Değerlendirme
Yukarıdaki listede yer alan büyük şirketlerde önemli sorumluluklar alan stajyerlerin, stratejik iş planı hazırlama, proaktif (önalıcı) düşünme, karar alma ve uygulama gibi yeteneklerinin gelişmesi beklenebilir. Bu subayların, program sonunda yalnızca askeri düşünce sistemi dışına çıkabilmeleri mümkün olacaktır. Programı tamamlayan subayların neredeyse tamamının, ABD Silahlı Kuvvetleri’nde önemli pozisyonlara getirildiği belirtilmektedir [1]; bu da programa ABD Savunma Bakanlığı’nın verdiği önemi ve programın başarısını göstermekte.
Her bir politika ya da genel olarak başarı öyküsü, o ülkeye has koşulların birer sonucudur: Aynen başka ülkelere, dolayısıyla başka ortam koşullarına uyarlanmaları mümkün olmaz. Dolayısıyla SDCFP’nin Türkiye gibi bir ülkeye aynen uyarlanması en azından kolay olmayacaktır. Ancak burada esas önemli olan, bu programın özüdür: Askeri değişim ve dönüşümü tasarlayacak, yönetecek ve uygulayacak kurmay kadroya daha geniş bir bakış açısı sağlayabilmek. Bilgi ve iletişim teknolojilerindeki gelişmeler, değişim ve dönüşümü hem hızlı hem de geniş kapsamlı kılmış durumda. Bu süreci yönetecek liderleri yetiştirmek ve önlerine çıkacak sınava hazırlamak için de yaratıcı ve cüretkâr olunmalı.
*: Bu kavram İngilizce literatürde "Military Technical Revolution" ve "Revolution in Military Affairs" olarak geçmekte. Kapsam ve bağlamlarında bazı farklılıklar bulunmakla birlikte genel olarak ifade ettikleri olgu, savaş ve barış zamanında orduların işlevlerinin, teknoloji başta olmak üzere çeşitli etkenlerin etkisiyle büyük bir değişim geçirmesidir.
Kaynakça
[1]: Krepinevich, Andrew F.; Watts, Barry D.. The Last Warrior: Andrew Marshall and the Shaping of Modern American Defense Strategy (p. 225). Basic Books. Kindle Edition.
[2]: Department of Defense Directive, 1322.23, 02.09.1995, https://biotech.law.lsu.edu/blaw/dodd/corres/pdf/d132223_090295/d132223p.pdf
[3]: Geçmiş Bursiyerler: http://dcmo.defense.gov/Products-and-Services/SecDef-Corporate-Fellows-Program/Fellows-and-Sponsoring-Companies/Past-Fellows-and-Sponsoring-Companies/
[4]: 2015 – 2016 Bursiyerleri: http://dcmo.defense.gov/Products-and-Services/SecDef-Corporate-Fellows-Program/Fellows-and-Sponsoring-Companies/
[5]: SDCFP staj raporları: http://dcmo.defense.gov/Products-and-Services/SecDef-Corporate-Fellows-Program/Individual-Reports/
[6]: Bugüne kadarki SDCFP yıl sonu değerlendirme raporları: http://dcmo.defense.gov/Products-and-Services/SecDef-Corporate-Fellows-Program/Outbriefs/